استخدام های مجلس مشکل آموزش و پرورش را حادتر می کند
اشتباه دولت دهم درواگذاری فضاهای آموزشی به وزارت علوم

به گزارش مرکز بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان ، نشست بررسی آموزش و پرورش دولت تدبیر و امید در برنامه فرهنگراه با حضور سید محمد بطحایی، وزیر سابق آموزش و پرورش؛ علی الهیار ترکمن، معاون برنامه ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش؛ اسفندیار چهاربند، رئیس سابق مرکز منابع انسانی آموزش و پرورش؛ حجت الاسلام علی ذوعلم، رئیس سابق سازمان پژوهش و برنامه ریزی درسی و حیدر تورانی، سرپرست اسبق سازمان پژوهش وبرنامه ریزی درسی برگزار شد.

 

استخدام های مجلس مشکل آموزش و پرورش را حادتر می کند/ اشتباه دولت دهم درواگذاری فضاهای آموزشی به وزارت علوم از مسائلی بود که در این نشست مطرح شد.

معاون برنامه ریزی و توسعه منابع آموزش و پرورش: مشکل ما این است که قوه مقننه به بلوغ سیاسی نرسیده است که درکار آموزش و پرورش دخالت نکند. وقتی می گوییم معلم کارمند نیست، در نظام سیاسی کشور ما معنا ندارد.

 

سید محمد بطحایی در این نشست گفت: در حوزه آموزش و پرورش مهم ترین رکن پیشرفت نیروی انسانی آن است و نیروی انسانی دراین سال ها همواره با چالش های بسیاری روبه رو بوده است. این چالش از ادوار گذشته وجود داشته و همچنان نیز وجود دارد و در زمان هایی مانند تغییر مقطع ابتدایی از 5 سال به 6 سال، این چالش تشدید شد.

 

چرا آموزش و پرورش ذیل قانون خدمات کشوری تعریف می شود؟

وی اظهار داشت: عواملی بر مدیریت منابع انسانی آموزش و پرورش تاثیرگذار هستند که یک عامل همواره به صورت پنهانی آسیب وارد کرده است. مسئله اینجاست که دولتمردان ما قلبا باور نکرده اند که ماهیت کار آموزش و پرورش با دستگاه های دیگر متفاوت است.

 

قانون خدمات کشوری برای همه از جمله آموزش و پرورش جاری و صادق است؛ این درصورتی است که ماهیت کار معلم با سایر کارهای اجرایی تفاوت دارد. نظام استخدام، به کارگیری و... باید با سایر ارگان ها متفاوت باشد. متاسفانه اینگونه مسائل باعث شده است که برای هرگونه تصمیم گیری درمورد آموزش و پرورش با مشکل های فراوانی مواجه شویم.

وزیر سابق وزارت آموزش و پرورش تاکید کرد: ما اگر نتوانیم نظام منابع خاص برای این دستگاه داشته باشیم، مشکلات همچنان ادامه خواهد داشت. باعث تاسف است که مشکلات کنونی آموزش و پرورش همان مشکلات 40 سال پیش است و ما نتوانسته ایم آن را حل کنیم. بعضا کسانی هستند که تجربه ی کافی در آموزش و پرورش ندارند و با انجام مطالعات تطبیقی راهکارهایی ارائه می دهند اما مسئله اینجاست که ما در ایران یک نظام ارزشی داریم و باید متناسب با کشور خود به حل مسئله بپردازیم.

 

رشد جمعیت دانش آموزی تاسال 1404 و کمبود معلم

در ادامه علی الهیار ترکمن گفت: اگر موضوع نیروی انسانی آموزش و پرورش را صرفا یک مشکل بدانیم، مواجهه با آن را به راه حل های موقت محدود می کنیم. در حالی که مسئله نیروی انسانی یک مسئله است و باید به دنبال راهکارهایی اساسی برویم. ما تا سال 1404 یک شیب ملایم افزایش جمعیت خواهیم داشت که جمعیت دانش آموزی حدودا به 16 میلیون و 200 هزارنفر خواهد رسید که از اکنون باید از این فرصت برای حل این مسئله استفاده کنیم.

وی عامل بروز برخی از مشکلات نیروی انسانی را ضریب بالای نفوذ آموزش و پرورش در جامعه دانست و اظهار داشت: به دلیل ضریب نفوذ بالای معلمان، نمایندگان مجلس به پشتوانه معلمان به مجلس ورود پیدا می کنند و نتیجه اش اجرای طرح هایی می شود که آسیب هایی جدی برای آمورزش و پرورش به همراه دارد. مشکل ما این است که قوه مقننه به بلوغ سیاسی نرسیده است که درکار آموزش و پرورش دخالت نکند.

 

وقتی می گوییم معلم کارمند نیست، در نظام سیاسی کشور ما معنا ندارد. در برخی از مشکلات به وجود آمده اصلا آموزش و پرورش دخالتی ندارد و دستگاه های دیگر موجب آن می شوند ولی علیه وزارت آموزش و پرورش شعار می دهند.

 

64 درصد از نیروهای آموزش و پرورش از طریق مجلس جذب شده اند

سپس اسفندیار چهاربند گفت: در بحث منابع نیروی انسانی آموزش و پرورش نباید فکر کنیم که این دستگاه به تنهایی می تواند مشکلات را برطرف کند؛ بلکه در بخش کلان کشور باید این اتفاق بیفتد.

 

از سال 1385 الی 1399 حدود 64 درصد از نیروهای آموزش و پرورش بدون دخالت این دستگاه و از طریق مجلس شورای اسلامی بوده است. مجلس به جای آنکه برنامه ریزی کند، کار اجرایی انجام می دهد و جذب بسیاری از نیروهای آموزش و پرورش از طریق مجلس است. از یازده مجلس شورای اسلامی، نه مجلس درگیر طرح های استخدامی بوده است که متاسفانه بیشترین آن در دولت نهم و دهم اتفاق افتاده است.

وی تصریح کرد: یکی از مشکلات نیروی انسانی آموزش و پرورش عدم توازن آن است. ما در حالی که نیروی مازاد داریم، کمبود نیرو هم داریم. این مشکل نیز برآمده از طرح های استخدامی فله ای و جمعی است. پیامد های اینگونه استخدام ها آموزش و پرورش را به لحاظ اقتصادی، سیاسی و اجتماعی زمین گیر کرده است.

 

خصوصی سازی به معنای نابودی نظام تعلیم و تربیت کشور است

بطحایی درخصوص خصوصی سازی و طرح خریدخدمات اظهار کرد: در بحث خصوصی سازی حتی کشورهایی که مبنای آنها کاپیتالیسم و اداره ی کشورشان بر اساس اقتصاد است نیز عقیده ای بر خصوصی سازی آموزش و پرورش ندارند. خصوصی سازی به معنای نابودی تعلیم و تربیت یک کشور است. 

 

خرید خدمات را نباید برابر با خصوصی سازی دانست؛ چیزی که در خرید خدمات مطرح شد با اجرای آن تفاوت دارد. مبنای خرید خدمات بر این بود که در مناطقی که امکان تشکیل کلاس و اعزام معلم نیست، معلمی که تایید صلاحیت شده است و انسانی ذی صلاح است برود و درس بدهد و دولت هزینه آن را بدهد. اما در مقام اجرا اینگونه نشد و تعمدا در برخی از مناطق مدارس را تعطیل و خرید خدمت می کردند.

 

واگذاری فضاهای آموزشی آموزش و پرورش به وزارت علوم در دولت دهم

الیهار ترکمن تاکید کرد: آموزش و پرورش باید یک دیدگاه و سبک اقتصادی برای خود تعریف کند. در دولت دهم حدود 16 هزار میلیارد از منابع وزارت آموزش و پرورش به وزارت علوم رفت و هدر رفت ولی کسی حرفی نزد. تحلیل هزینه در آموزش و پرورش وجود ندارد. مسائل آموزش و پرورش یک منظومه کاملا پویاست و تا از درون اصلاح نشود کسی از بیرون به دادش نمی رسد.

 

افرادی که موجب بروز مشکلات نیروی انسانی شده اند باید محاکمه شوند.

چهاربند تصریح کرد: با هشت وزیر کار کرده ام و به جرات می گویم که همه آنها دلسوز آموزش و پرورش بوده اند اما نمی گذارند آنها کار کنند. وزرای آموزش و پرورش عمر کوتاهی دارند و در این مدت کم نمی شود کار کرد. مشکل اصلی  آموزش و پرورش از جایی آغاز شد که از دهه 70 نئولیبرال ها بر اقتصاد حاکم شدند. منتها نئولیبرال هایی که شکل مبتذل آن را آوردند و نه خودش را. مهم ترین متهم، تیم های اقتصادی و برنامه ریزی حاکم بردولت هاست.

 

پس از گذشت سال ها و تاکید رهبری قانون بودجه اصلاح نشده است و متاسفانه ما در مواجهه با خطاها برخورد دوگانه داریم. آیا استخدام هایی که به صورت ناصحیح صورت میگیرد از مسئله ی صندوق ذخیره فرهنگیان کمتر است؟

 

دولت باید به سازمان اداری و امور استخدامی امر می کرد که طبق برنامه ششم توسعه ردیف استخدامی برای پذیرش از دانشگاه فرهنگیان اختصاص یابد ولی هیچگونه تحکمی صورت نگرفت و اکنون شاهد این وضعیت هستیم. باید مقام های قضایی ورود پیدا کنند و افرادی که ترک فعل داشته اند را محاکمه کنند.

 

دولت ناچار به تایید طرح خرید خدمات آموزشی شد

رئیس سابق مرکز منابع انسانی آموزش و پرورش درپایان گفت: طرح خرید خدمات در سال 92 در بحبوحه کمبود معلم تایید شد. دولت قبل دو بدهی برای دولت جدید داشت. ابتدا اینکه برنامه ای برای کسری معلم پیش بینی شده در برنامه پنجم توسعه نداشت و درثانی  بدون درنظر گرفتن نیروی انسانی، یک پایه به مقطع ابتدایی اضافه شد.

 

وزیر جدید در این دولت با 75 هزار کلاس درس خالی مواجه شده بود. لذا مجبور بود که کلاس های درس را پر کند و اکنون نیز پس از گذشت 8 سال حدود 4 درصد از دانش آموزان شامل این طرح می شوند.

 

جایگاه سازمان پژوهش و برنامه ریزی تنزل پیدا کرد

حجت الاسلام ذوعلم نیز در این نشست پیرامون نقش سازمان پژوهش و برنامه ریزی بیان داشت: در مواجه با سازمان پژوهش و برنامه ریزی باید سه مسئله مشخص شود. فلسفه ی سازمان پژوهش و برنامه ریزی، نسبت این سازمان با تحول و سوم فرایند شکل گیری این سازمان و اندیشه ی حاکم برآن؛ چرا که این سازمان یک دهه قبل از انقلاب اسلامی شکل گرفته است. درحال حاضر برنامه ریزی هایی که می شود نسبتی با سازمان پژوهش و برنامه ریزی ندارد.

 

این درحالی است که پیشران تحول در آموزش و پرورش باید سازمان پژوهش و برنامه ریزی باشد اما سازمان هایی موازی با آن شکل گرفته است. در این سال ها شاهد آن بودیم که جایگاه این دستگاه تنزل پیدا کرد و از اهداف خود دور شد.

 

سازمان پژوهش و برنامه ریزی عملکرد خوبی نداشته است

حیدر تورانی در این نشست اظهار داشت: اگر آموزش و پرورش را محور توسعه و پیشرفت کشور بدانیم، سازمان پژوهش و برنامه ریزی محور توسعه ی آموزش و پرورش است و می تواند آن را در راستای اهدافش آماده کند. اما آیا سازمان پژوهش توانسته است به عنوان یک قلب تپنده عمل کند؟ اساسی ترین مشکل این دستگاه مدیریت آن است. بحث رهبری و مدیریت سازمان به مثابه یک سازمان پژوهش و برنامه ریزی از عمده ترین چالش هاست چراکه در این قامت نتوانسته است خوب عمل کند. محافظه کاری مدیران در این راستا یک مشکل جدی است و در آموزش و پرورش باید از  هرگونه گرایش سیاسی دوری کنیم.

 

آیا هدف ما تربیت دانش آموزان برای تست زنی کنکور است؟

حجت الاسلام ذوعلم در پایان گفت: یک فرهنگ سازمانی در آموزش و پرورش شکل گرفته است که نانوشته می باشد. مدیران ما به دنبال مدارسی هستند که رتبه های برتر کنکور تربیت کنند. آیا هدف ما از تربیت این بود؟ در این نظام نظر دانش آموز بر معلم اولی است و ما معلم را درنظر نمی گیریم. برای ایجاد هرگونه تغییرات ابتدا باید معلم را توانمند کنیم سپس تغییرات را اعمال کنیم.