یکی از چالش های موجود در نظام تعلیم و تربیت کشور،تعدد نهاد های سیاست گذار در آموزش و پرورش است

 

به گزارش مرکز بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان،  به مناسبت سالروز تاسیس شورای عالی انقلاب فرهنگی، معاونت گفتمان سازی و مطالبه گری بسیج  دانشجویی دانشگاه فرهنگیان زابل درجهت آشنایی و شناخت بیشتر دانشجومعلمان بارویکرد شورای عالی انقلاب فرهنگی درسیاست گذاری آموزش وپرورش وبیناری 
باحضورجناب اقای دکترمجتبی همتی فر(پژوهشگر تعلیم وتربیت)،
وجناب آقای دکتر سیدجلال موسوی(مدیرکل سیاست گذاری آموزش وپژوهش ستاد علم وفناوری شورای  عالی انقلاب)برگزار کرد.

در این وبینار ابتدا جناب آقای دکتر مجتبی همتی فر توضیحات خود را به شرح زیر بیان کردند:

 

 

*معنا و هویت شورای عالی انقالب فرهنگی

 

این شورا درابتدای انقلاب باحکم امام خمینی (ره) و به نام ستاد انقلاب فرهنگی تشکیل شدکه قراربود تحول درنظام آموزشی را پیگیری کند.

 

 

 *مفهوم فرهنگ در اندیشه امام خمینی (ره):
بابررسی ادبیات و اندیشه ی امام درمی یابیم که منظور امام از فرهنگ، همان تعلیم وتربیت است که علت آن سابقه ایست که این واژه درآن دوره داشته است و وقتی که ایشان می گویند ستاد انقلاب فرهنگی تشکیل شود یعنی می خواهند همان انقلاب سیاسی ای که درسال57 رقم خورد را در حوزه ی فرهنگ هم امتداد دهند،چون معتقد بودند نظام فرهنگی ما یک نظام وابسته بود که تحت تاثیر استعمار شکل گرفت.انقلاب فرهنگی همان تحول بنیادین درنظام آموزش کشور است که درآن به شدت کوتاهی صورت گرفته و از ماموریت اصلی خویش یعنی همان ایجاد تحول بنیادین درحوزه تعلیم و تربیت دور شد .
در حال حاضر جایگاه تعلیم و تربیت در تصمیمات شورا کجاست؟

 

*فقدان نظام حل مسئله،حلقه مفقوده تصمیمات شورا

 

طراحی نظام رصد و پایش و احصا مسائل

یکی از کارکردهای اصلی شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که باتوجه به آن تحول بنیادینی که باید رقم بزند، مسئله یابی کند وبرای چالشها وموانع موجود در این مسیر 
چاره اندیشی کند،این شورا باید راه حل های سیاسی مناسب را با درنظرگیری همه  جوانب شناسایی کند،طراحی کند و این راه حل ها مبتنی بر مبانی و ارزشهای اسلامی باشد اما چالشی که اینجا وجود دارد این است که سیاست پژوهی فرهنگی_تربیتی وآموزشی درکشورما بسیار ضعیف است وشورای عالی انقلاب فرهنگی هم ارتباط چندانی با اندیشکده ها و دانشگاه ها ندارد،مسائل کشور ما به جای اینکه متکی برپژوهش حل شوند، متکی بر جلسه حل میشوند واین بسیار درد بزرگیست.

*جلسه محوری بجای پژوهش محوری و بازی با وژگان

 

نسبت شورا با اندیشکده ها و دانشگاه ها و داده های کارشناسی چیست و تا چه حد در تصمیمات شورا دخیل است آنچه مشاهده میشود  فقط دستگاه ها گزارش می دهند در حالی که نظارت بر میزان تحقق مطلوب را شورا باید بسنجد نه دستگاه ها و  متاسفانه مسائل ما در برخی نهاد ها بجای پژوهش با جلسه رتق و فتق میشوند.
در حال حاضر روند حل مسائل مشخص نیست و صرفا بازی با کلماتی است که در حوزه سیاست گذاری استفاده میشود و به فرم بیش از محتوا توجه شده و شورا نتوانسته است نقش خود را به خوبی اجرا کند .

 

*عدم نسبت و رابطه صحیح این شورا با سایر نهاد ها:

 

شأن شورا نظارت عالیه است
برای پیگیری اجرایی وتحقق پیداکردن سیاست ها ومصوبات،نظام ارتباطی با دستگاه های دیگر موضوعیت پیدا میکند که بین شورای عالی انقلاب فرهنگی و این دستگاه ها یک رابطه ی عرضی شکل گرفته است وباعث شده نتوانند وظایف خودرا به درستی انجام دهند.
رابطه شورا و مجلس متاسفانه از رابطه طولی به رابطه عرضی تبدیل شده مانند دهه هفتاد که مصوبه توسعه و گسترش مدارس غیردولتی که می گفت تاسیس این مدارس باید با نظارت شورا باشد،اما سال ۸۲ که مجلس وارد میشود نظر شورا مهم نیست و به حاشیه میرود
در مصداقی دیگر ده سال از تصویب سند تحول می گذرد  و اجرای آن نمایشی است و هنوز محقق نشده است. حتی مجلس قوانین دارد که با اجرای سند تداخل دارد ویا نیاز به تصویب شدن دارد.

 

صحبت های جناب آقای دکتر سید جلال موسوی :

*تفاوت شورای عالی انقلاب فرهنگی با دیگر نهاد های سیاست گذار :
در کشور ما چهار شورا عالی حاکمیتی وجود دارد که شان فراتر از وزارت و دولت را دارند از جمله شورای عالی انقلاب فرهنگی که تفاوت اساسی آن با بقیه نهادها این است که این شورا حاکمیتی است.
درحال حاضر دونهاد قانون گذار درحوزه ی تعلیم وتربیت وجود دارد:
مجلس شورای اسلامی وشورای عالی انقلاب فرهنگی،که شورای عالی انقلاب فرهنگی فقط مختص حوزه ی علم وفرهنگ است و اعضای آن کسانی هستند که در این حوزه 
تخصص دارند .

*مصوبات بی نتیجه و لزوم پیگیری مصوبات تا حصول نتیجه

ما می گوییم تصمیمات شورای عالی انقلاب فرهنگی درحکم قانون است، سند تحول آموزش وپرورش هم از مصوبات این شورا است و در حکم قانون است وهمه ی نهاد ها باید دراین فرایند کمک کنند اما درشرایط کنونی این اتفاق نمی افتد، درکشور ما این فرهنگ جا افتاده است که شورای عالی انقلاب فرهنگی یک نهاد سیاست گذار است، نه برنامه ریز، که البته درحکمی که به تازگی رهبرمعظم انقلاب صادر کرده اند، آمده است که این شورا علاوه بر سیاست گذاری برنامه ریزی هم باید بکند 
همچنین در بحث تصویب مصوبات ما نیاز داریم مرکز رصد مرکز نظارت و مرکز راهبری داشته باشیم . در حال حاضر فقط سیاست گذاری رخ میدهد و نظارت و بازخورد جایی در برنامه ها ندارد.

 

*مسئله بعدی محدودیت جلسات و اعضا است ؛

اعضای این شورا حدودا40نفر هستند.
مسایل مطروحه در کمیسیون بررسی میشود و بعد در شورای اقماری و بعد در شورا اصلی تصمیم گیری میشود .
در فرایند بالا فقط در مرحله آخر همه اعضای شورا حضور دارند. و درفرایند تصمیم سازی وسیاست پژوهی حضور ندارند. 
اعضای شورا هم یک هفته در میان آن هم  دو ساعت حضور دارند راهبری فرهنگ و علم مگر با هفته ای دو ساعت میسر میشود .

*سازوکار های مالی

اما آخرین صحبت هم درمورد یکی از سازوکارهای مهم یعنی سازوکارهای مالی است که متأسفانه در دست شورای عالی انقلاب فرهنگی نیست و بودجه لازم تعلق نمیگیرد.
و بدون سازوکار های مالی و بودجه لازم شورا توان راهبری نظارت و حل مسئله و ضمانت اجرای مصوبات را ندارد.
 

*نتیجه گیری 
آنچه که از سخنان این دو کارشناس برداشت میشود :
۱.توجه به تعلیم و تربیت به عنوان رکن اصلی فرهنگی و فرهنگ ساز کشور  و لزوم همراه کردن سایر دستگاه ها برای اعتلای آ.پ و پیگیری و محقق ساختن برنامه های آن مانند سند تحول بنیادین 
۲.لزوم طراحی دستگاه و سازوکاری برای احصا سیاستگذاری پژوهش محور؛ نظارت صحیح و بازخوردگیری و در ادامه اصلاح مصوبات شورا