خوبِ ناکافی

عرفان گلزاده، دبیر شورای تببین مواضع بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان در یادداشتی به بررسی سند توسعه هفتم از منظر آموزش‌وپرورش پرداخت. در یادداشت ایشان می‌خوانیم:

 

با بررسی سند هفتم توسعه به نقاط ضعف و قوت متفاوتی برمیخوریم‌. باید توجه داشت که اسناد توسعه از مهم‌ترین و محوری‌ترین اسناد حکمرانی ایران هستند و در صورت تدوین دقیق می‌توانند راهگشا‌ی مساله‌ی توسعه باشند، چرا که عملکرد پنج سال آینده‌ی کشور را در حوزه‌ی برنامه‌ریزی و عمل جهت‌دهی می‌کنند فلذا نوع نگاه ما به این سند باید با جدیت و دقت کافی در یک افق دید کلان باشد.

 

با نگاه و بررسی سند هفتم توسعه متوجه‌ این می‌شویم که تلاش شده تا این سند نسبت به اسناد قبلی به‌نوعی ارتقا پیدا کند و در برخی از بخش‌ها هم این اتفاق افتاده، اما با این وجود همچنان چالش‌های اساسی در سند وجود دارد که به صورت مختصر به برخی از آن‌ها می‌پردازیم.

 

اولین مساله‌ای که با بررسی سند به آن برمی‌خوریم این است که سند هفتم نتوانسته یک محور مشخص و نگاه کلان نسبت به مساله‌ توسعه‌ی آموزش و‌پرورش را در سند ترسیم کند، به‌نوعی انسجام لازم برای رسیدن به هدف پنج ساله‌ی مدنظر را در سند نمی‌بینیم.

 

مورد بعد مساله‌ی سند تحول بنیادین است که طی سال‌های گذشته علی‌رقم تاکیدات مقام معظم رهبری (مدظله العالی) شاهد اتفاقات جدی در راستای تحقق آن نبوده‌ایم و انتظار می‌رفت که در سند هفتم توسعه شاهد راهکارهای اساسیِ اجرایی‌سازی سند تحول باشیم در صورتی که بیشتر به بیان شاخص‌ها به صورت کلی و آرمانی پرداخته شده است.

 

همچنین در متن سند ابهام و عدم کارسپاری مشخص و شفاف مشاهده می‌شود مثلا یکی از شاخص‌های سنجه‌ی عملکردی در بند بیستم سیاست‌های کلی برنامه، کتب درسی مبتنی بر ساحت‌های شش‌گانه سند تحول بنیادین بیان شده که به عنوان یک شاخص ابهام دارد و قابل سنجش نیست یا در جایی دیگری از لایحه  عبارات مبهمی مانند "اعطای اختیارات اداری و  مالی به ارکان مدرسه" آورده شده که در صورت عدم شفافیت این اختیارات احتمال آن می‌رود که بعدا موجب اخلال در نظام اداری شود.

 

سند هفتم توسعه که قرار است ریل‌گذاری پنج سال آینده آموزش و پرورش را انجام دهد باید شفافیت کافی را داشته باشد و وظایف را به وضوح تقسیم نماید، هم جهت کیفیت‌بخشی و انجام بهتر وظایف نهاد متولی هم مطالبه و پیگیری امور محوله از نهادهای ذی‌ربط (که پیش‌تر به وضوح در سند مسئول شناخته شده‌اند) امکان‌پذیر باشد. در صورتی که برنامه‌ای در ابعاد سند هفتم توسعه ارائه می‌شود لازم است برای اجرای راهبرد‌های بیان شده، زمان‌بندی مشخصی تعیین شود و شاخص‌های سنجش عملکرد کمی برای هر یک از این راهبردها و برنامه‌ها مشخص شود که در این سند کمتر شاهد آن هستیم.

 

در آخر باید عرض کنم که این سند نسبت به اسناد قبلی با دقت و توجه بیشتری نگاشته شده است اما همچنان ایرادات اساسی دارد که به صورت موردی به برخی از آن‌ها پرداختیم، انتظار می‌رود با اصلاح این موارد شاهد یک همت جدی برای توسعه‌ همه‌جانبه‌ی آموزش و پرورش و اجرایی شدن سند تحول بنیادین در پنج سال آینده باشیم.