بررسی نسخه ترمیم یافته سند تحول

به‌گزارش مرکز بسیج دانشجویی دانشگاه فرهنگیان، پایگاه خبری‌تشکیلاتی بعثنا؛ میثم حیدری معاونت سیاست‌ورزی حوزه بسیج دانشجویی فارس در یادداشتی به بررسی نسخه ترمیم‌یافته سند تحول پرداخت.

 

قطعا پیش نیاز هرگونه برنامه ریزی و ریل گذاری مخصوصا در حوزه کلان،نیازمند جمع آوری اطلاعات دقیق آماری پیرامون موضوعات مختلف می‌باشد تا بتوان با درکی درست از وضعیت حال برای پیشرفت در آینده برنامه ریزی هایی دقیق انجام داد. متاسفانه یکی از نقاط ضعف مهم سند تحول ترمیم یافته بازهم عدم درک کافی از مسائل اصلی دستگاه تعلیم و تربیت میباشد که این عدم درک خود حاصل عدم داشتن اطلاعات آماری دقیق از وضعیت حال حاضر میباشد. پیشنهاد میگردد قبل از نشر دادن نسخه نهایی سند ترمیم یافته، اطلاعات اماری دقیق پیرامون ابعاد مختلف مذکور در سند جمع آوری گردد.

 

مطابق با ساختار سند ترمیم یافته، ناظر به ابعاد مختلف وزارت آموزش و پرورش برنامه ریزی هایی صورت گرفته است که در این یادداشت متناسب با همان ساختار نقطه نظرات ذکر شده است همچنین یک بخش جداگانه ناظر به نقد های کلی و ساختاری وارده بر سند بصورت جداگانه در این یادداشت قرار گرفته است.

 

بخش اول:

بررسی کلی سند تحول ترمیم یافته

نقدهای کلی و ساختاری

مطابق با بررسی‌های انجام شده و اظهرنظرات کارشناسی که از ابتدای نشر سند ترمیم یافته صورت گرفته است نقدهایی کلی بر سند وارد می‌باشد که نیازمند توجه جدی می‌باشد.

 

1) عدم جهت گیری پارادایمی در سند(ناشی از عدم جهت گیری در مبانی نظری).

 

2) عدم استفاده از یافته های نوین تدریس در سند

 

3) مدنظر قرار نگرفتن نقش معلم بعنوان یک مصلح اجتماعی و تبیین نقش این مصلح در جامعه.

 

4) عدم چارت بندی سازمانی مبتنی بر زیرنظام ها و اهداف آنها 

 

5) عدم اطلاع کافی جامعه فرهنگیان (کادر اداری آموزش و پرورش، معلمان و...) و دیگر سازمان‌ها و نهادهایی که به طرقی مرتبط با این سند می‌باشند.

 

6) عدم آموزش مجریان اصلی سند یعنی معلمان متناسب با اهداف سند تحول.

 

7) عدم ارزشیابی مشخص از اجرای سند قبلی.

 

8) عدم ارائه راهکارهای عینی و کمی برای اجرای اهداف مطرحه در سند.

 

9) وضعیت موجود ترسیم نشده تا نقطه آغاز به خوبی تعیین شود.

 

10) عدم فراهم سازی امکانات لازم جهت اجرای سند.

 

11) عدم مشهود بودن یک نظام تعلیم و تربیت: 10 فصل ذکر شده نمی‌تواند بعنوان یک کل منسجم یک نظام آموزشی را به ما نشان دهد.

 

12) عدم ارتباط منطقی بین بند بند سند.

 

13) بی‌توجهی به ملزم کردن حاکمیت (نه دولت) به اجرای تمام و کمال سند (فارغ از اینکه دولت منتخب دارای چه مرام و مسلکی باشد).

 

14) تفسیرپذیری عبارات به کار رفته در سند به جای رسیدن به تفسیر واحد و فهم مشترک (این ایراد در سند قبلی نیز سبب برداشت‌های مختلف و گاه متضاد هم شده بود که در سند فعلی نیز مشاهده می‌شود.)

 

بخش دوم:

بررسی فصل اول سنــد تحت عنوان 

کـلـیـات

 

نقد شماره 1:

عدم توجه به توصیف یک جامعه اسلامی که نقش وکارکرد وزارت آموزش و پرورش(یا دستگاه تعلیم و تربیت) به صورت کامل در آن مشخص شده باشد.

اقدام خوب نویسندگان در این بخش ارائه بخش های مجزایی از یک ساختار کلی و توضیح آنها مییاشد(تربیت،هویت،حیات طیبه و...) ولی همانطور که مطرح شد بخش های مختلف بصورت مجزا در کنار هم قرار گرفته اند. پیشنهاد میشود در نسخه نهایی بعد از توضیح بخش های مجزا یک بخشی که حاوی تمامی بخش های قبل تر از خود باشد بعنوان یک کل منسجم تعبیه شود.

 

نقد شماره2:

عدم قرار گرفتن بخش های مهمی از مبانی نظری تحول بنیادین در فصل اول.

همانطور که مستحضر هستید فرایند تربیت صرفا از مسیر مدرسه نمیگذرد و نمیتوان تمامی بار تربیت را بر دوش مدرسه گذاشت.

از دیگر ابعاد مهم تاثیرگزار بر تربیت خانواده میباشد؛خانواده همواره یکی از پایه های اساسی در فرایند های تربیتی تلقی میشود.

پیشنهاد میشود علاوه بر بخش های مهمی که در فصل اول نوشته شده است بخشی تحت عنوان خانواده نیز گنجانده شود و بصورت کامل تشریح شود.

 

نقد شماره3:

 مترادف بودن عبارات *معلم* و *مربی* نیاز به ارائه دلایل بیشتر و توضیح جامع‌تری برای اقناع دارد.

 

نقد شماره4:

توضیح کوتاه و مفید در موضوع تربیت تمام ساحتی و برنامه‌ریزی در راستای آشنایی نیروی انسانی با ساحت‌ها (یکی از دلایل عملی نشدن ساحت‌های ششگانه عدم فهم جمع کثیری از نیروی انسانی نسبت به این موضوع است.)

 

نقد شماره5:

تعریف ناواضح شایستگی‌های پایه و شایستگی‌های پایه یادگیری. این مورد نیازمند توضیح واضح‌تر و مشخص بودن تفاوت آن‌ها دارد.

 

نقد شماره6:

عدم قرار گرفتن بخش های مهمی از مبانی نظری تحول بنیادین در فصل اول.

همانطور که مستحضر هستید فرایند تربیت صرفا از مسیر مدرسه نمیگذرد و نمیتوان تمامی بار تربیت را بر دوش مدرسه گذاشت.

از دیگر ابعاد مهم تاثیرگزار بر تربیت خانواده میباشد؛خانواده همواره یکی از پایه های اساسی در فرایند های تربیتی تلقی میشود.

پیشنهاد میشود علاوه بر بخش های مهمی که در فصل اول نوشته شده است بخشی تحت عنوان خانواده نیز گنجانده شود و بصورت کامل تشریح شود.

 

بخش سوم:

بررسی فصل دوم سنــد تحت عنوان 

بیانیه ارزش ها

نقدی مطرح نمیباشد.

 

 

بخش چهارم:

بررسی فصل سوم سنــد تحت عنوان 

بیانیه ماموریت

نقد شماره کلی1: عدم تعیین ماموریت وزارت آموزش و پرورش در هر دوره از بخش های سنین لازم التعلیم دانش آموزان.

نقد شماره کلی 2:

عدم توجه به وضعیت حال و میدانی وزارت آموزش و پرورش در ابعاد مختلف.

 

نقد شماره1: عدم توصیف دقیق بخش هایی از متن بیانیه ماموریت ها.

نمونه1: محیط های یادگیری متنوع،غنی،امید بخش و...

مبتنی بر هر سبک و شیوه یادگیری محیط های یادگیری وجود دارد.نویسندگان باید دقیقا این محیط یادگیری را توصیف نمایند.

نمونه2: ایجاد شرایط دستیابی به مراتبی از حیات طیبه در ابعاد فردی،خانوادگی،اجتماعی و جهانی.

مبتنی بر مبانی نظری تحول بنیادین رسیدن به حیات طیبه خود دارای مرتبه های مختلفی میباشد مقصود نویسندگان از مراتبی از حیات طیبه دقیقا کدام مراتب میباشد؟

 

نقد شماره2: عدم توجه به مبنا قرار گرفتن نظریه های علمی سازگار با فصل بیانیه ارزش ها برای پرورش تربیت یافتگان. 

 

نقد شماره3:

عدم انسجام ساختاری در بخش های مختلف این فصل.

نمونه1: در بخش ساحت های تربیتی به پرورش تربیت یافتگانی اشاره شده است که دارای روحیه کارآفرینی و حداقل یک مهارت جهت تامین معاش باشند. این نگاه نزدیک به نگاه آموزش و پرورش بعنوان دستگاه تربیت نیروی متخصص میباشد ولی در پاراگراف توضیح ماموریت های وزارت آموزش و پرورش اشاره ای به این موضوع نشده است.

 

نقد شماره4:

عدم یکپارچگی فرایند تربیت در بخش های مختلف سند که منجر به عدم تعیین نوع نگاه به فرایند تربیت در بخش ماموریت ها شده است.

در بخش هایی از فصل 3، نگاه مرحله ای به تربیت و در بخش هایی دیگر نگاه پیوسته به تربیت مشهود میباشد(ذکر دلیل عدم انسجام این مورد ضروری میباشد).

 

بخش پنجم:

بررسی فصل چهارم سنــد تحت عنوان 

چشم انداز

باتوجه عدم جهت گیری علمی در بخش های مختلف سند،عدم برنامه ریزی متناظر با مسائل و مشکلات وزارت آموزش و پرورش و بی توجهی به برخی ازبخش های مهم حوزه تعلیم و تربیت(دانشگاه فرهنگیان) احتمالا بین سال های 1410 تا 1414 شاهد نسخه ترمیم یافته ای دیگر با اهداف شبیه به اهداف مذکور در سند و با افق 1424 خواهیم بود. 

 

بخش ششم:

بررسی فصل پنجم سنــد

نقد1: عدم ذکر مستقیم اهداف پایه و ویژه.

نقد2: برسی امکان برقراری سبک مدیریتی تفویضی-مشارکتی.

نقد3:عدم مشخص‌نمودن مولفه های عینی و روشن برای راهبردی های بخشی و جزئی که ادارات آپ باید مشخص نمایند. 

 

 

بخش هفتم:

بررسی فصل ششم و هفتم سنــد

نقد1: عدم توصیف مولفه های راهبر تربیتی

 

نقد2: عدم برسی و پژوهش های دقیق ناظر به ارزیابی عملکرد اجرای طرح مجتمع های تربیتی.

 

نقد3: مبهم بودن و مشخص نبودن شیوه اجرای راهکار های اهداف عملیاتی. مخصوصا اهداف عملیاتی ۵و۶

 

نقد4: دوری از روش ها و سبک های ارزشیابی جدید در اهداف عملیاتی ناظر به هدف کلان2

 

نقد کلی هدف عملیاتی 12 از هدف کلان 3 : عدم توجه به برنامه ریزی مبتنی مسائل سخت افزاری و نرم افزاری دانشگاه فرهنگیان و دستگاه های تربیت معلم کشور.

 

نقد5: هدف گرفتن حذف دانشگاه فرهنگیان در راهکار 5-12 سند.

 

نقد6: عدم توجه به تعیین نظام تربیت معلم مبتنی بر مولفه های معلم تراز سند تحول بنیادین

نقدکلی: عدم توجه به بخش هایی مهم از وزارت آموزش و پرورش و تبیین نقش های آنان: صندوق ذخیره فرهنگیان،پژوهشکده های معلم و.... 

نقد کلی: عدم توجه جدی به برقراری کامل عدالت آموزشی.  

 

نقد7: عدم توجه به عدم حاکمیت آموزش و پرورش بر فعالیت انواع مدارس سطح کشور.

 

نقد8: عدم توجه به یکسان سازی مدارس سطح کشور و کاهش تنوع مدارس(در حال حاضر بیش از 10 مدل مدرسه در سطح کشور وجود دارد).

 

نقد 9: عدم تبیین نقش مدرسه بعنوان یکی از مراکز تربیتی محله و تبیین رابطه آن با مساجد و دیکر ارکان محله.

 

نقد10: عدم توجه به زیرساخت های لازم برای نظارت برفرایند اجرای سند تحول.

 

نقد 11: عدم توجه به پایبندی به اصل شفافیت در ابعاد مختلف وزارت آموزش و پرورش.

 

نقد 12: عدم توجه به نوین سازی فرایند های یاددهی و یادگیری در مدارس(شیوه های تدریس)

 

نقد 13: عدم توجه به پژوهش محوری در بین معلمان.

 

نقد 14: عدم انسجام و یک پارچگی در بند بند سند

مثلا(عدم تبیین چگونگی آموزش معلمان برای اجرای تربیت تمام ساحتی)  

 

نقد شماره 15: راهکار ٢-٢۶

اشاره به طرح پته‌ای سازی با محوریت نقش خانواده

 

نقد شماره16: راهکار ۶-۵

عدم توجه به وضعیت فعلی آموزش زبان انگلیسی و رفع مشکلات و کاستی‌های آن از قبیل تغییر محتوا و اهداف یادگیری آموزش زبان انگلیسی. 

رویکرد انتخابی در انتخاب زبان خارجه سبب ایجاد ناعدالتی در مناطق محروم با در نظر گرفتن کمبود نیروی متخصص می‌شود و نیازمند مشخص‌‌تر شدن این راهکار به همراه الگوی پیشنهادی می‌باشد (همچون استفاده از آموزش مجازی)

 

نقد شماره 17: راهکار ٣-٧

عدم مشخص بودن الگوی اجرایی در طرح نظام دوری با توجه به آسیب‌ها و همچنین سطح پایین صلاحیت‌های عمومی و حرفه‌ای معلمان در حال حاضر. 

 

نقد شماره 18: راهکار ۵-١٢

عدم توجه به تربیت معلم به عنوان تنها راه راه جذب معلم (از دیدگاه مقام معظم رهبری) و برنامه‌ریزی در راستای ارتقای زیرساختی و سطح علمی دانشگاه و بکارگیری اساتید آشنا با اهداف نظام تربیت رسمی عمومی

و هدف قرار گرفتن حذف دانشگاه فرهنگیان و تبدیل به نهاد نظارتی جذب معلم. 

 

نقد شماره 19: راهکار ٢-٢۶

اشاره به طرح پته‌ای سازی با محوریت نقش خانواده

 

نقد شماره 20: هدف کلان ٧

عدم ترسیم موقعیت فعلی نظام آموزشی ایران در منطقه و جهان اسلام

 عدم تعریف معیارهای برتری در بین نظام‌های آموزشی 

کم توجهی به نقش مهم معلم به عنوان مجری اصلی نظام تربیت رسمی عمومی و نیز عدم توجه به نقش معلم در مدرسه صالح.

 

بخش هشتم:

بررسی فصل هشتم سنــد تحت عنوان 

مدرسه صالح

در این فصل علارغم ساختار بندی مطالب و توضیحات لازم برای درک مدرسه صالح و همچنین فرایند ایجاد مدارس مطلوب؛ شاهد توضیح مولفه ها و ملاک های هر سطح از مدارس تحولی نمیباشیم.

برای داشتن مدرسه صالح و مبتنی بر سطوح تعیین شده نیازمند ذکر مولفه های هر سطح نیز هستیم.

 

انتهای پیام/