گزارش
گزینش، سند تربیت دانشجو معلمان
به گزارش امیرحسین نریمانی خبرنگار بعثنا، کشور ایران پس از انقلاب سال ۱۳۵۷، دارای رویکرد جدیدی در شیوه حکمرانی شد. این شیوه که خواهان تمام مردم بود، مبتنی بر اصول اسلامی و دینی، قوانین خود را وضع و نظم بخشید، اما بحث ما که مربوط به «گزینش» است بدون ارتباط با قوانین کشوری و اسلامی نیست.
اگر بخواهیم موشکافی عمیق در این مسئله را داشته باشیم و با دید عمیق و جزئی به ابعاد مختلف مسئله بپردازیم، اولا نوشتاری در حدود یک جلد کتاب یا بیشتر را میطلبد و ثانیا در آخر نتیجه و یافتهای جز اینکه تماما صحیح و بر مبنای عقلی و دینی است نخواهیم یافت.
اما برای شروع بررسی این موضوع ابتدا باید بدانیم آیا گزینش دارای قوانین خاص به خود است و این قوانین چگونه مطرح شده است:
امام خمینی(ره) در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۶۱ نام های را خطاب به ستاد پیگیری تخلفات قضایی و اداری تحریر فرمودند که در این نامه ستاد را موظف به انحلال هیأتهای گزینش در آن زمان میکنند و دستور تشکیل هیئتهایی را صادر میکنند که متشکل از افراد صالح، متعهد، عاقل، صاحب اخلاق کریمه، فاضل و متوجه به مسائل روز باشند و حتی ایشان به ریز مسائلی نیز اشاره می فرمایند که در ادامه عین نوشته های امام خمینی(ره) را مطالعه می کنیم:
1-ملاک وضعیت فعلی افراد است، یشان در رابطه با ملاک قرار دادن وضعیت پیشین افراد و وضعیت فعلی می فرمایند:«چنانچه قبلاً تذکر داده ام میزان درگزینش، حال فعلی افراد است، مگر آنکه از گروهک ها و مفسدین باشند، یا حال فعلی آنها مفسده جویی و اخلالگری باشد. و اما کسانی که در رژیم سابق به واسطۀ جو حاکم یا الزام رژیم ستمگر مرتکب بعضی نارواها شده اند ولی فعلاً به حال عادی و اخلاق صحیح برگشته اند، تندروی های جاهلانه درحق آن ها نشود که این ظلم است و مخالف دستور اسلام، و باید ممنوع اعلام شود.»
2-اشکال مرحوم امام خمینی(ره) به سوالات گزینش آن زمان که سوالاتی سخت و پیچیده و غیر ضروری برای افراد بوده است.
ایشان در این رابطه فرموده اند:«از آنجا که بسیاری از سؤال های اسلامی این کتابچه ها از مسائل غیر محل اطلاع می باشد که شاید فضلا و علمای زحمتکش نیز در جواب آنها عاجز باشند، و نیز بعض آن ها غلط و بعضی از سؤال و جواب ها بر خلاف است، این نحوۀ سؤالات به هیچ وجه معیار در گزینش افراد نیست، و ندانستن آن ها برای آنان اشکال و عیبی ندارد.»
برگشت افرادی که به دلیل ندانستن جواب سوالات اخراج یا استخدام نشده اند
. -3مرحوم امام(ره):«ستاد محترم، اشخاصی را مأمور کند که اگر افرادی، چه به واسطۀ سؤالهای شرعی، که دانستن آنها برای این اشخاص لزوم ندارد، و چه سؤالهای ناروایی که به اسلام ارتباط ندارد، از ادارات و یا وزارتخانهها یا دیگر مراکز اخراج شدهاند و یا به واسطۀ آن استخدام نشدهاند، تشخیص داده تا اگر اخراج یا عدم پذیرش به صرف این امور یا اشباه آن بوده است، آنان را به محل خود برای خدمت برگردانند که این نحوۀ عمل که با آنها شده است ظلم فاحش است، و محروم نمودن کشور از اشخاص مفید می باشد که از همۀ اینها باید جلوگیری شود.»
این نامه دارای مطالب دیگری نیز می باشد که فقط نکات مربوط به موضوع حاضر وارد شده است.
بنابراین کمیسیون مشترک آموزش و پرورش و امور اداری و استخدامی مجلس شورای اسلامی بر اساس فرمان مورخ ۱۳۶۱.۱۰.۱۵ حضرت امام خمینی (ره)و به استناد ماده (۱۸) قانون گزینش معلمان مصوب ۱۳۷۴.۶.۱۴ و قانون تسری قانون مذکور مصوب ۱۳۷۵.۲.۹ آئین‌نامه اجرایی را بنا به پیشنهاد هیأت عالی گزینش، تصویب نمود.
این قانون دارای پنج فصل و متشکل از ۵۲ ماده و چهل تبصره است که ماده ۲ این قانون بیشتر مطرح است که به شرح ذیل می باشد:
در ماده ۲ این قانون تمامی نیروهای نظام آموزش و پرورش جمهوری اسلامی ایران اعم از:«کارکنان آموزش و پرورش، مدارس غیر انتفاعی، سازمانها و شرکت های تابعه اعم از‌داوطلبان مراکز تربیت معلم، دانشسرای تربیت‌معلم، تعهد دبیری، متعهدین خدمت و استخدام و اشتغال، و بورسیه‌های داخل و خارج، اعزام مأمورین‌ثابت، مأمورین و منتقلین سایر دستگاه‌ها برای مشاغل آموزشی و غیر آموزشی دارا بودن شرایط زیر می بایست در آنها احراز شود:
اعتقاد به دین مبین اسلام و یا یکی از ادیان رسمی مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
التزام عملی به احکام اسلام
عتقاد و التزام به ولایت فقیه، نظام جمهوری اسلامی و قانونی اساسی.
عدم اشتهار به مفاد اخلاقی و تجاهر به فسق.عدم سابقه وابستگی تشکیلاتی، هواداری از احزاب و سازمانها و گروههائی که غیر قانونی بودن آنها از طرف مقامات صالحه اعلام شده و یا می‌شود مگر آنکه توبه ایشان احراز شود.
عدم سابقه محکومیت کیفری مؤثر
عدم اعتیاد به مواد مخدر
که تمامی این موارد به علاوه شرایط خاص استخدامی مثل شرایط علمی در رابطه با دانشجو معلمان در ابتدای جذب آنها با مصاحبه و تحقیق میدانی صورت گرفته است.
اما در پایان دوره تحصیلی دانشجو معلمان نیز حسب گزارش ها و اطلاعاتی که از سوی دانشگاه فرهنگیان به ادارات محل خدمت دانشجویان ارسال شده است، مجددا گزینشی صورت می گیرد و پس از آن استخدام آزمایشی فارغ‌التحصیلان به استخدام قطعی تبدیل می شود. موضوعی که در این بحث از اهمیت بالایی برخوردار است آن است که دانشگاه فرهنگیان در حکم یک مرجع علمی و تربیتی مهم در این کشور است که به فرموده مقام معظم رهبری مدظله العالی مرکز ثقل نظام آموزش و پرورش محسوب می شود.
یعنی هر آنچه در دانشگاه فرهنگیان باشد، مطمئنا در نظام آموزش و پرورش هم خواهد بود، در سوی دیگر نیز که سند تحول بنیادین شش ساحت تربیتی را کارشناسانه مطرح می کند، بر اهمیت شرایط و جو حاکم به دانشگاه فرهنگیان می افزاید یعنی چگونه میباید دانشگاه فرهنگیان در همه بخش ها با برنامه های مدیریت شود که با فارغ‌التحصیلان دانشگاه بتوانیم انتظارات سند تحول بنیادین را در متن جامعه بدست آوریم.
این مسئله بسیاری مهمی است و نه تنها انتظار نظام آموزش و پرورش بلکه بسیاری از خانواده ها می باشد که فرزندان خود تحت آموزش و پرورشی باشند که شش ساحت تربیتی آن ها به دقت مورد توجه قرار گیرد.
بنابراین بجاست که دانشجویان این دانشگاه بیشتر و فعالتر از دیگر دانشجویان این مرز و بوم که انتظارات کمتری از آنها است نسبت به پرورش تمام ابعاد زندگی خود در کنار راهنمایی ها و آموزشهای دانشگاه فرهنگیان اهتمام ورزند. دانشگاه نیز با فراهم کردن زمینه های آموزشی، تربیتی، صنفی و رفاهی مطلوب و با قاعده، نقش راهنمایی خود را ایفا کند.
فضایی که اگر چنانچه دانشجویی نسبت به روند اجرایی، پیشنهاد یا روشی بهتر می داند را صمیمی به مسئول محترم آن بخش ارجاع دهد و متقابلاً اگر مسئولین محترم موردی را دور از بایسته ها میدانند با تذکرات صمیمی و دوستانه به دانشجویان اطلاع دهند تا دانشجو نسبت به آن مورد توجه داشته باشد.
این ها مبانی ما است همانطور که در قرآن کریم سوره بقره خداوند متعال میفرماید:«وَ قُولُواْ لِلنَّاسِ حُسْنًا.با مردم با خوش زبانی سخن بگویید.»